قیمت نهاده های دامی امروزه یکی از مهم ترین حوزه های مسئولیتی جهاد کشاورزی در ایران است. نهاده ها موادی هستند که به عنوان غذا و تغذیه برای حیوانات دامی استفاده میشوند. این نهادهها شامل علوفه، غلات، مواد پروتئینی و ویتامینها هستند که برای رشد و تغذیه سالم حیوانات دامی ضروری هستند. قیمت نهاده تأثیر زیادی بر هزینه تولید دامداری دارد و میتواند برای دامداران یکی از موارد مهم و تاثیرگذار در موفقیت یا شکست کسب و کارشان باشد.
عوامل مختلفی بر قیمت نهادهها تأثیر میگذارند. یکی از این عوامل تولید نهادهها است. میزان تولید علوفه و غلات وابسته به شرایط آب و هوایی و فصلی، روشهای کشاورزی و همچنین میزان سرمایهگذاری در کشاورزی است. همچنین تأثیرات اقتصادی و سیاسی نیز بر قیمت نهادهها تأثیرگذار است. تغییرات در نرخ ارز، تعرفههای گمرکی و سیاستهای دولتی میتواند قیمت نهادهها را تحت تأثیر قرار دهد.
علاوه بر این، تقاضا و عرضه نیز بر قیمت نهاده های دامی تأثیرگذار است. تغییرات در تقاضا برای نهادههای دامی میتواند به دلیل تغییرات در سطح مصرف گوشت، شیر و سایر محصولات دامی رخ دهد. همچنین تغییرات در تقاضا برای نهادههای دامی میتواند به دلیل تغییرات در سطح مصرف گوشت، شیر و سایر محصولات دامی رخ دهد.
تغییرات در قیمت نهاده میتواند تأثیر زیادی بر هزینه تولید دامداری داشته باشد. این تغییرات میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله تولید، تقاضا، تأثیرات اقتصادی و سیاسی و همچنین تأثیرات محیطی رخ دهد. بنابراین، دامداران باید این تغییرات را به دقت مدیریت کرده و استراتژیهای مناسبی برای مدیریت هزینههای تولید خود اتخاذ کنند.
در موضوع نهاده های دامی، سیاست های دولتی نیز بسیار تأثیرگذار است. از آنجا که قیمت نهاده های دامی می تواند روی همه چیز از جمله قیمت گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و... تأثیرگذار باشد، دولت ها سعی می کنند کنترل در این حوزه را در دست خود داشته باشند. اما به طور کلی با توجه به وابستگی زیاد نهاده ها به واردات، میزان و حجم واردات در بازه های زمانی مختلف، تأثیر قابل توجهی در قیمت دارد که معمولا توسط دولت کنترل می شود.
همین موضوع وارداتی بودن حجم عظیمی از نهاده ها در ایران به معنای وابستگی قیمت نهاده ها به ارز و خصوصا دلار است. بنابراین سیاست های کنترلی یا تورمی نرخ ارز به صورت مستقیم روی قیمت نهاده های دامی نیز اثر می گذارد. همین موضوع یکی از دلایل سخت شدن کنترل تورم در قیمت نهاده بوده است.
گذشته از عواملی مانند عرضه و تقاضا، بررسی ها در نوسانات قیمت نهاده نشان می دهد که اصلی ترین دلیل افزایشی یا کاهشی شدن قیمت نهاده ها، نرخ ارز است. هر زمان ارز ترجیحی وارداتی توسط دولت به واردات نهاده به صورت گسترده اختصاص یافته است، طبیعتا قیمت ها نیز وضعیت بهتری داشته است.
در طرف مقابل نیز با ایجاد اختلاف بین قیمت دلار در بازار با قیمت ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، قیمت ارز ترجیحی نیز برای حذف رانت گسترده اصلاح شده است. همین موضوع بارها باعث خیز شدید و افزایش قیمت نهاده های دامی شده است. بنابراین مهم ترین و بزرگترین عامل در تغییر قیمت نهاده در ایران، نرخ دلار و ارز ترجیحی بوده است و با توجه به وضعیت فعلی، همچنان همین عامل جلوتر از میزان عرضه و تقاضا، بزرگترین چالش در کنترل قیمت نهاده است!